Ciąża nie zawsze bywa stanem „zupełnie” błogosławionym. Uśmiech spowodowany pojawieniem się dwóch kresek na teście ciążowym idzie w zapomnienie wraz z rozwojem pierwszych dolegliwości, wywołanych właśnie przez ciążę. W niniejszym artykule skupiono się na częstym oddawaniu moczu, zaparciach ciężarnych, duszności i omdleniach, drętwieniu rąk, skurczach mięśni oraz krwawieniach z dziąseł.
W pierwszej części tego artykułu omówione zostały sposoby radzenia sobie przez kobiety w ciąży z takimi problemami jak nudności, wymioty, zgaga, żylaki czy obrzęki. Przyjrzyjmy się więc kolejnym problemom, z jakimi stykają się kobiety będące w błogosławionym stanie.
Kliknij TUTAJ aby przeczytać pierwszą część artykułu.
Częste oddawanie moczu
Częstsze oddawanie moczu w zależności od czasu trwania ciąży może mieć inne przyczyny. W pierwszym trymestrze duże znaczenie mają hormony, które powodują przekrwienie układu moczowego, a także powiększająca się macica, która uciska na pęcherz moczowy, podrażnia jego receptory, a co za tym idzie -wywołuje u kobiety uczucie częstszego parcia na mocz.
W drugim trymestrze z reguły kobieta w ciąży nie powinna mieć problemów z oddawaniem moczu (ani za często ani za rzadko). Zaburzenia w oddawaniu moczu mogą pojawić się znowu w trzecim trymestrze, kiedy część przodująca płodu (główka lub pośladki) znajduje się w miednicy małej i uciska na pęcherz moczowy, powodując zmniejszenie jego objętości (znowu częstsze oddawanie moczu).
Niestety… zaburzeń w oddawaniu moczu podczas ciąży nie można uniknąć. Jedyną radą, jaką można zalecić kobiecie jest, aby wypijała mniej płynów przed pójściem spać, aby zmniejszyć tę dolegliwość w czasie snu. Uwaga! Mimo, że częste oddawanie moczu przez kobietę ciężarną uznawane jest jako naturalny objaw, należy być czujnym, gdyż wzmożone mikcje mogą być pierwszym objawem zakażenia dróg moczowych.
Zaparcia w ciąży
To kolejna dolegliwość, z którą musi zmierzyć się wiele kobiet w ciąży… Zaparcia w ciąży z wiązane z działaniem progesteronu. Hormon ten działa na wydłużenie pasażu żołądkowo-jelitowego (dłużej trawimy), działa rozluźniająco na mięśnie gładkie jelit oraz spowalnia perystaltykę jelita grubego. Zaparcia mogą towarzyszyć niektórym kobietom nawet przez cały okres trwania ciąży.
Objawy nasilają się dodatkowo przy nieprawidłowej diecie i małej aktywności fizycznej. Zaparcia mogą być także nasilane przez preparaty żelaza stosowane przy leczeniu niedokrwistości w ciąży. Nie bez znaczenia jest także ucisk na jelita powiększającej się macicy.
Stolce oddawane nieregularnie mogą być przyczyną bólów brzucha oraz bolesnego wypróżniania. Aby zapobiegać zaparciom u kobiet w ciąży zaleca się zmianę diety na bogatszą w błonnik (ok. 25-50g), czyli jedzenie dużej ilości owoców, warzyw, ciemnego pieczywa, kasz, a także jedzenie suszonych owoców takich jak: morele, śliwki, rodzynki, które ułatwią oddawanie stolca. Ważne jest też picie dostatecznej ilości wody (około półtora litra), soków warzywnych i owocowych oraz aktywność fizyczna.
Niektórzy zalecają również wypicie na czczo szklanki wody z miodem. Unikać należy czekolady, słodyczy i ryżu, ponieważ mogą one powodować zaparcia. Jeśli „domowe” sposoby zawiodą, można sięgnąć po farmakologiczne preparaty pochodzenia roślinnego, które pobudzą perystaltykę jelit, oraz takie, które zmiękczą treść jelitową.
Duszność
Kolejnym problemem, na który skarżą się kobiety w ciąży jest duszność. Początkowo objawia się jako uczucie ogólnego zmęczenia i osłabienia w pierwszym okresie ciąży i trwa do ok. 20 tygodnia (u nawet 40% kobiet). W ostatnich miesiącach ciąży duszność spowodowana jest przez nacisk dna miednicy na przeponę. Pojawia się w szczególności podczas szybkiego spaceru, marszu po schodach i w sytuacjach stresowych. Czasem może też występować podczas snu lub kiedy kobieta leży płasko na plecach.
Aby unikać duszności należy unikać pośpiechu i dostosować wysiłek fizyczny do indywidualnych możliwości. Należy robić krótkie, częste przerwy podczas wysiłku. Jeśli duszności pojawiają się podczas leżenia na wznak, zaleca się wypoczywanie i sen w pozycji półsiedzącej, z poduszkami podłożonymi pod plecy.
Omdlenia
Najczęściej są zmorą kobiet w pierwszym trymestrze ciąży. Omdlenie może wystąpić podczas dłuższego stania lub po szybkim wstaniu z łóżka. Zazwyczaj związane są z obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi lub zbyt niskim stężeniem glukozy we krwi.
Z reguły omdlenia nie zagrażają prawidłowemu rozwojowi dziecka, ale mogą być niebezpieczne, ponieważ wiążą się z możliwością doznania urazu i wypadkami.
Aby zmniejszyć ryzyko omdleń w czasie ciąży należy:
- Unikać dłuższego stania w dusznych i gorących pomieszczeniach, środkach komunikacji miejskiej, kolejkach.
- Po pojawieniu się zawrotów głowy, szumu w uszach lub mroczków przed oczami, które są pierwszymi objawami, najlepiej, żeby kobieta położyła się z nogami uniesionymi wyżej lub usiadła i pochyliła głowę nisko do przodu. Ważne, aby oddychać głęboko i zapewnić dostęp świeżego powietrza.
- Nie należy gwałtownie zmieniać pozycji, szczególnie z pozycji leżącej na stojącą.. Najlepiej usiąść na brzegu łóżka, a następnie powoli, głęboko oddychając- stanąć.
- Aby uniknąć omdlenia z powodu zbyt niskiego poziomu glukozy we krwi, powinna jeść częściej , ale w mniejszych porcjach.
Drętwienie i mrowienie rąk
Dość częstą przypadłością, z jaką zmagają się kobiety w ciąży i połogu, jest zespół cieśni nadgarstka, czyli drętwienie i mrowienie rąk oraz dolegliwości bólowe (kłucie) ograniczające się do kciuka, palca wskazującego, palca środkowego i połowy palca serdecznego. Przyczyną jest obrzęk, który uciska nerw pośrodkowy. Kobiety skarżą się wtedy na ból, drętwienie, mrowienie, osłabienie chwytu, ograniczeniem ruchów i brakiem precyzji. Trudne jest uchwycenie i utrzymanie przedmiotów. Objawy nasilają się najczęściej w nocy lub wieczorem, podczas podnoszenia ręki.
Pocieszające jest, że po porodzie dolegliwości ustępują. Aby zmniejszyć uciążliwość objawów unieruchamia się nadgarstek i suplementuje witaminę B6. W cięższych przypadkach stosuje się wstrzyknięcie z kortykosteroidu do kanału nadgarstka (uwaga! Należy sprawdzić kategorię leku pod względem ryzyka w danym okresie ciąży) lub operacyjne rozdzielenie więzadła nadgarstka.
Krwawienia z dziąseł
Kolejny problem zależny od zmian hormonalnych. Hormony powodują rozpulchnienie i odstawanie dziąseł od zębów, przez co mogą one być bardziej podatne na urazy. Krwawienia może powodować nawet zwykłe mycie zębów! Niezwykle łatwo może dojść też do stanu zapalnego.
Co robić?
- Myć zęby delikatnie
- Szczoteczka powinna być miękka
- Często zmieniać szczoteczkę (nawet co miesiąc)
Skurcze mięśni
Kolejna mało przyjemna dolegliwość, często łączona z ciążą, ale nie tylko. Powodem może być zarówno ciężarna macica, uciskająca na nerwy w okolicy miednicy mniejszej, jak i dieta uboga w wapń, potas i magnez. Skurcze nasilają się również przy przemęczeniu, niewłaściwej postawie ciała, a także przy stosowaniu środków moczopędnych.
Skurcze są nieprzyjemne, ponieważ zazwyczaj wiążą się z bólem. Kiedy jednak skurcz wystąpi, najlepiej szybko rozmasować mięsień i wykonać kilka szybkich kroków. Profilaktyką będą ćwiczenia fizyczne, ciepłe kąpiele nóg przed nocą, a także spożywanie dużej ilości mleka i produktów bogatych w witaminy z grupy B.
Należy:
- Unikać zmęczenia i chłodzenia nóg
- Prostować duży palec od stopy przy wyprostowanej nodze
- Stosowanie poduszki pod stopy podczas snu
- Jeśli skurcz mięśnia wystąpi: należy zginać grzbietowo stopę przy wyprostowanej w stawie kolanowym kończynie (rozciągnąć mięsień) i masować.
Marlena Roszkowska –położna. Ukończyła studia magisterskie na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Jej zawodowe zainteresowania to przede wszystkim porody domowe, położnictwo naturalne oraz społeczna i zawodowa pozycja położnych w Polsce. Obecnie pracuje w Klinicznym Oddziale Neonatologii w szpitalu im. Orłowskiego w Warszawie.
Przeczytaj również:
Jak sobie radzić z dolegliwościami okresu ciąży? cz.1
Zaparcia w ciąży
