Przewlekły ból zlokalizowany w miednicy i niezwiązany z miesiączkowaniem, zaburzający codzienne funkcjonowanie oraz wymagający leczenia farmakologicznego lub chirurgicznego, określa się jako zespół bólowy miednicy mniejszej. Zaburzenie dotyka najczęściej aktywnych seksualnie kobiet w wieku rozrodczym, często współwystępując z niepłodnością.
Czym jest zespół bólowy miednicy mniejszej?
Zespół bólowy miednicy mniejszej (CPP –z ang. Chronic Pelvic Pain) związany jest z kilkumiesięcznym występowaniem bólu zlokalizowanego w okolicy podbrzusza lub kości krzyżowej. Trudno stłumić go ogólnodostępnymi lekami przeciwbólowymi bez recepty. Zaburza codzienną aktywność zawodową i życie osobiste kobiet z CPP. Intensywność odczuwania bólu zależna jest od stopnia zaawansowania choroby oraz indywidualnego progu bólowego kobiety. Zespól bólowy miednicy mniejszej może wiązać się z pojawieniem objawów depresji.
Uważa się, że aż 10-40% wszystkich wizyt kobiet u gienkologa związanych jest z CPP. Trudno określić jednoznaczną przyczynę zaburzenia, na ogół etiologia jest złożona i wiąże się z różnymi patologiami ginekologicznymi. Najczęstszą przyczyną zespołu bólowego miednicy mniejszej jest endometrioza. Aż 70% kobiet z endomeriozą zgłasza dolegliwości bólowe w miednicy mniejszej. W przypadku endometriozy przewlekły ból może skutkować zaburzeniami seksualnymi typu pochwica lub dyspareunia. Uważa się, że choroba często występuje u kobiet, u których w przeszłości doszło do interwencji chirurgicznej w obrębie miednicy mniejszej. CPP może być związane z występowaniem zrostów i blizn pooperacyjnych, polipów endometrialnych i szyjkowych, mięśniaków macicy oraz wszelkich guzów i nowotworów. Nieodpowiednio zainstalowana wkładka wewnątrzmaciczna lub chlamydiowe zapalenie błony śluzowej macicy także sprzyjają ujawnieniu się CPP.
Jako, że w miednicy mniejszej zlokalizowane są narządy układu rozrodczego, pokarmowego, kostno-mięsniowogo, naczyniowego i moczowego, przyczyn zespołu bólowego miednicy mniejszej upatruje się również w pozostałych układach. Zespół jelita drażliwego, choroby zapalne jelit, uchyłki, przewlekłe zapalenie wyrostka lub uporczywe zaparcia mogą skutkować CPP. Wśród schorzeń urologicznych inicjujących zespół bólowy wymienia się kamicę moczową, zapalenie pęcherza moczowego oraz zespół cewki moczowej. Zespół bólowy miednicy mniejszej może być również związany z seksualnym wykorzystywaniem, znęcaniem fizycznym i permanentnym stresem.
Diagnostyka zespołu bólowego miednicy mniejszej
Diagnostyka zespołu bólowego miednicy mniejszej jest złożona. Obecnie wykorzystuje się szczegółowy wywiad z kobietą, badanie ginekologiczne z anatomiczną oceną narządów, ultrasonografia przezpochwowa oraz badania bakteriologiczne pod katem bezobjawowych zakażeń. Zdarza się, że w diagnostyce CPP konieczne jest wykonanie laparoskopii lub rezonansu magnetycznego. Przełomem okazać się może laparoskopowe mapowanie bólu. Jest to metoda dotykaniu i pociąganiu tkanek miednicy mniejszej, przy znieczuleniu miejscowym i płytkiej sedacji. Zabieg ma na celu odtworzenie objawów bólowych i dokładne umiejscowienie bólu.
Leczenie przewlekłego zespołu bólowego miednicy mniejszej opiera się na farmakoterapii lub interwencjach chirurgicznych. Stosowane metody zależne są od etiologii CPP. Wśród stosowanych leków wymienić należy: przeciwbólowe niesteroidowe leki przeciwzapalne lub opioidy, hormony (w tym środki antykoncepcyjne), antybiotyki i antydepresanty. Konieczna może być współpraca z fizjoterapeutą i psychologiem.
Przeczytaj również:
Endometrioza
Ból podczas stosunku
Zespół Napięcia Przedmiesiączkowego (PMS)
Chlamydioza
Wkładka wewnątrzmaciczna
Ciąża ektopowa