Cztery okresy porodu fizjologicznego

Poród fizjologiczny to regularnie powtarzające się skurcze macicy o zwiększającym się natężeniu, które powodują wygładzanie się i rozwieranie szyjki macicy, urodzenie dziecka oraz wydalenie łożyska. Wyróżnia się cztery okresy porodu.

W literaturze spotkać się można z opisem trzech okresów porodu. Dzieje się tak w przypadku, kiedy opisany poniżej IV okres nie jest wliczany do porodu, a do wczesnego połogu. Podzielenie porodu na etapy pozwala personelowi medycznemu orientacyjnie określić czas trwania porodu. Opisane poniżej etapy dają ogólny obraz porodu fizjologicznego (bez niepożądanych powikłań) od strony rodzącej i położnej. Nie skupiają się nad lekami i zabiegami, które stosuje się w przypadkach powikłań. Szczegółowych informacji na temat porodu należy doszukiwać się w kolejnych artykułach, u swojej położnej lub w szkole rodzenia.

I okres porodu –to czas mierzony od wystąpienia regularnej akcji skurczowej macicy. Wystąpienie skurczy ma na celu stopniowe wygładzanie i rozwieranie szyjki macicy. Rozwarcie macicy mierzone jest w centymetrach i maksymalnie wynosi 10 cm. Skurcze macicy z czasem stają się dłuższe i silniejsze oraz częściej występują. Czas trwania I okresu porodu wynosi średnio 8 godzin u wieloródek (kobiet poprzednio rodzących) i 10-15 godzin u pierworódek (kobiet rodzących po raz pierwszy). W tym czasie kobieta rodząca przyjmuje wygodne pozycje i stara się zrelaksować. Może też wykonywać proste ćwiczenia, które zmniejszają ból związany z skurczami i przyspieszają poród. Ruch jest sprzymierzeńcem I fazy porodu. Co pewien czas wykonywany jest zapis KTG, który przedstawia czynność serca dziecka i proces skurczowy macicy. Zdarza się, że na tym etapie pęka pęcherz płodowy (kobiety nazywają to odejściem wód płodowych). Jeśli ciężarna nie radzi sobie z bólem, jaki sprawiają jej skurcze, staje się rozdrażniona i zmęczona, to jest to czas na skorzystanie ze znieczulenia.

II okres porodu –liczony jest od momentu pełnego rozwarcia (10 cm) szyjki macicy do urodzenia się noworodka. Trwa do ok. 2 godzin, zwykle trwa krócej u wieloródek. Jest to czas, kiedy położna zachęca rodzącą do intensywnego parcia. Skurcze prowadzące do narodzin dziecka nazywamy skurczami partymi i są one nie do opanowania. Jest to faza najbardziej bolesna, wymagająca sporego wysiłku. Większość kobiet odczuwa chęć wypróżnienia się, co spowodowane jest przez silne parcie główki dziecka na odbytnicę. Noworodek pokryty jest mazią płodową przypominająca biały nalot na jego delikatnej skórze. Większość szpitali umożliwia rodzicom, jeśli wyrażą ochotę, na samodzielne przecięcie przez nich pępowiny. Po porodzie dziecko oceniane jest przez zespół oddziału noworodkowego w skali Apgar. Jest to skala punktacyjna (maksymalnie 10 pkt.), która w pierwszych minutach życia dziecka ocenia jego funkcje życiowe.

III okres porodu –to  czas na wydalenie łożyska z macicy. Rozpoczyna się po urodzeniu dziecka. Łożysko odkleja się od ściany macicy, a następnie zostaje wydalone wraz z błonami płodowymi. Czas trwania III okresu porodu to maksymalnie 30 minut, zwykle jednak łożysko wydalone zostaje dużo wcześniej. Przez większość mam ten okres jest praktycznie niezauważalny, gdyż są one zajęte pierwszym kontaktem z dzieckiem.

IV okres porodu (zwany okresem położyskowym) –to czas 2 godzin po porodzie, podczas których personel medyczny bacznie obserwuje proces obkurczania się macicy oraz krwawienie z dróg rodnych. To także czas dla mamy na cieszenie się z kontaktu z dzieckiem. Może odbyć się pierwsze karmienie piersią. Po tym czasie matka z dzieckiem zostają przeniesieni na oddział położniczo-noworodkowy.