Dolegliwości związane z chorobą hemoroidalną zgłasza niemal dziewięć na dziesięć kobiet w trzecim trymestrze ciąży. Nadmiernie powiększone i opuchnięte naczynia krwionośne w dolnym odcinku jelita grubego powodują silny ból, pieczenie, a czasami również krwawienie. To jedna z najmniej przyjemnych dolegliwości ciążowych.
Jak podają statystyki, częstość występowania dolegliwości hemoroidalnych jest dość wysoka. Choroba dotyka 40% dorosłych, a zachorowalność wzrasta wraz z wiekiem. Co druga osoba mająca powyżej 50 lat, doświadczyła choroby hemoroidalnej przynajmniej raz w życiu. Do najważniejszych czynników ryzyka wystąpienia uporczywych hemoroidów zalicza się przewlekłe zaparcia, biegunki, okres ciąży i okołoporodowy.
Kobiety ciężarne są szczególnie narażone na wystąpienie hemoroidów. Choroba powodowana jest przez zmiany hormonalne i anatomiczne współwystępujące z ciążą. Wzrost stężenia estrogenów i progesteronu we krwi kobiet ciężarnych prowadzi do obniżenia napięcia ścian naczyń żylnych, co wraz ze wzrostem objętości krążącej krwi, znacznie obciąża układ krwionośny. Innym czynnikiem etiologicznym choroby jest większa krzepliwość krwi w ciąży. Co więcej, progesteron odpowiedzialny jest za rozluźnianie mięśniówki przewodu pokarmowego. W uproszeniu, można powiedzieć, że spowalnia ruchy jelit, zwalnia pasaż pokarmu i predysponuje do zaparć. Powiększająca się macica stanowi pewnego rodzaju blokadę, utrudniającą swobodny odpływ krwi żylnej z hemoroidów.
Leczenie dolegliwości hemoroidalnych w ciąży powinno być zachowawcze. Stan ciąży stanowi przeciwwskazanie do operacyjnego leczenia choroby, a wyjątki stanowią jedynie ciężkie przypadki. Szczególną uwagę zwraca się na dietę oraz na masę ciała kobiety ciężarnej. Zaleca się aby przyrost masy ciała w ciąży był równomierny. Nadmiar tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko wystąpienia dolegliwości hemoroidalnych. W celu zapobiegania zaparciom stosuje się dietę bogatą w błonnik. Należy pamiętać o przyjmowaniu pięciu porcji warzyw i owoców dziennie oraz o odpowiednim nawadnianiu organizmu. Posiłki powinny być objętościowo małe i występować w dwu-trzygodzinnych odstępach czasowych. Część lekarzy zaleca picie ciepłej, przegotowanej wody przed posiłkiem, co ma pobudzić perystaltykę jelit. Gdy brak przeciwwskazań, zaleca się umiarkowany wysiłek fizyczny np. spacery.
Wyjątek od leczenia zachowawczego stanowi ryzyko ciężkiej niedokrwistości lub zakrzepicy guzków krwawniczych. Leczenie farmakologiczne stosuje się po pierwszym trymestrze ciąży. Wykorzystywane są związki flawonoidowe, zwiększające napięcie naczyń żylnych, działające przeciwobrzękowo i antyagregacyjnie. Unika się stosowania flawonoidów w trzecim trymestrze ciąży. Bezpiecznie korzystać można z czopków i maści przeciwzapalnych.
