Zespół Nagłego Zgonu Niemowląt (SIDS –z angielskiego Sudden Infant Death Syndrome) to nagła i nieuzasadniona śmierć niemowlęcia (dziecka do 1. roku życia) podczas snu. Najczęściej dotyka dzieci pomiędzy 2. a 4. miesiącem życia. „Śmierć łóżeczkowa”, tak nazywany jest SIDS, zdarza się bardzo rzadko. Zespół zdiagnozowano stosunkowo niedawno, a jego przyczyny nadal nie są do końca znane.
Zakwalifikowanie śmierci dziecka do przypadku SIDS wiąże się z wykluczeniem choroby, wypadku lub zaniedbania rodziców, jako przyczyny tejże śmierci. Zmarłe niemowlęta uważane były za ogólnie zdrowe. Zgony mają miejsce podczas spoczynku nocnego, w dzień praktycznie się nie zdarzają.
Określono kilka czynników, który mają prawdopodobny wpływ na wystąpienie zespołu. Zbadano, że SIDS częściej dotyka niemowlęta, które urodziły się przedwcześnie, z niską masą urodzeniową, dzieci z ciąż powikłanych lub z obniżoną punktacją w skali Apgar. Na SIDS częściej zapadają chłopcy oraz dzieci z rodzin o niższym statusie socjo-ekonomicznym. Ryzyko zespołu jest zwiększone również w przypadku młodych matek do 19. roku życia, gdy w wywiadzie położniczo-ginekologicznym występowały poronienia lub gdy matka stosowała używki, zwłaszcza papierosy. Podejrzewano, że SIDS może być dziedziczne. Udział czynnika genetycznego potwierdza kilkukrotne wystąpienie SIDS w obrębie rodziny. Do grupy ryzyka zalicza się także niemowlęta z ciąż mnogich. Wyjątkowym przypadkiem jest symultaniczny SIDS, kiedy dzieci z ciąży bliźniaczej umierają tego samego dnia.
Do prawdopodobnych przyczyn naukowcy zaliczyli również niedobór neuroprzekaźnika serotoniny, uszkodzenie pnia mózgu, wady serca dziecka, pogłębiony bezdech, zakażenie ustrojowe oraz ucisk tętnicy szyjnej powodujący niedotlenienie mózgu, do którego może dojść podczas podnoszenia główni przez dziecko leżące na brzuchu. Wystąpienie kilku czynników zwiększa zapadalność na SIDS.
W celu zminimalizowania wystąpienia SIDS wystarczy zastosować kilka zasad. Najważniejszą z nich jest pozycja dziecka podczas snu –ważne aby leżało na plecach. W ciągu dnia pozycja dziecka może być zmieniana. Podłoże w łóżeczku dziecka nie powinno być zbyt miękkie, a poduszka jest zbędna. Twardszy materacyk zapobiegnie zapadaniu się główki lub klatki piersiowej niemowlęcia. Poleca się unikanie przegrzewania ciała dziecka kilkoma warstwami ubranek lub ciepłymi kocami.
Wśród produktów do opieki nad dziećmi znajdują się również monitory bezdechu. Urządzenie umieszcza się przy pieluszce, na brzuchu dziecka. Monitor wyposażony jest w alarm, który uruchamia się w przypadku bezdechu trwającego powyżej 20 sekund.
Większość informacji na temat Zespołu Nagłego Zgonu Niemowląt to medyczne hipotezy. Problem jest ciągle badany. Należy podkreślić, że SIDS występuje rzadko i nie powinien wywoływać zbędnej paniki u młodych mam.