Siatki centylowe dla dzieci

Narodzinom pierwszego dziecka towarzyszy w równym stopniu euforia i strach. Uczucie spełnienia i szczęścia miesza się z odwiecznym pytaniem „co teraz?”. Na młodych rodziców czeka ogrom wiedzy do przyswojenia i nowe obowiązki. Wraz z pierwszą wizytą u pediatry rodzice poznają mnóstwo zaleceń, nakazów i zakazów, oraz tajemniczych określeń jak „siatka centylowa”.

Czym są siatki centylowe?

Dzieci rosną bardzo szybko. To nie tylko wrażenie rodziców i wszystkich ciotek i babć, ale fakt naukowy. W pierwszym roku życia niemowlak potraja swoją masę urodzeniową oraz wzrost o połowę. By śledzić prawidłowy rozwój przez pierwsze 3 lata ważymy i mierzymy maluszka raz w miesiącu. Sprawdzamy również obwód główki. Na początku odbywa się to zawsze w gabinecie pediatry lub neonatologa, a lekarz porównuje wyniki z tak zwaną siatką centylową (sprawdź).

Centyl lub percentyl to linia obrazująca rozwój fizyczny dziecka w stosunku do określonych norm. Centyl to statystyczna wartość wskazująca, ile dzieci o waży lub mierzy tyle samo, mniej lub więcej niż twoje dziecko. Jeśli waga malucha znajduje się w 70 centylu, to znak, że 70% dzieci w losowej próbie będzie od niego lżejszych. Siatki centylowe opracowano osobno dla dziewcząt i chłopców, ponieważ naturalnym jest, że ich rozwój postępuje inaczej. Na siatce porównuje się wzrost do wagi dziecka w określonym momencie według miar tabeli centylowej. W ten sposób łatwo jest stwierdzić, czy progres u dziecka postępuje harmonijnie.

Jak interpretować wyniki?

Na siatkach centylowych dla dzieci znajdują się zawsze dwie osie: pionowa i pozioma. Pozioma to zawsze oś wieku dziecka, natomiast pionowa w zależności od siatki może określać wzrost, wagę lub obwód główki. Najmniejsza wartością jest 3-ci centyl. Później jest 10, 25, 50, 75, 90 i 97. 3 i 97 określają granice normy. Na przykład 3 to dzieci warzące najmniej lub najniższe. Centyl 50 będzie więc stanowił średnią.

Siatki dzielą się też na kanały centylowe. Podział ten wygląda następująco:

• 3. i 10. centyl,
• 10. i 25. centyl,
• 25. i 50. centyl,
• 50. i 75. centyl,
• 75. i 97. centyl.

Kanały centylowe pozwalają na porównanie siatek dla wzrostu i wagi. Idealną sytuacją jest, gdy oba te wskaźniki znajdują się w tych samych kanałach. Nie należy obawiać się, że wynik dziecka plasuje się na przykład na 75 percentylu, jeśli chodzi o wzrost. Oznacza to, że dziecko jest większe niż 75% jego rówieśników, ale nie jest to jeszcze powód do zmartwienia.

Kłopot pojawia się, jeśli wyniki pomiarów wagi dziecka najpierw plasowały się na przykład w kanale między 10. a 25. centylem, a przy kolejnym pomiarze skoczyły do 25. i 50. Łatwo jest wtedy zauważyć, że progres dziecka nie przebiega równomiernie. W krótkim czasie przyrost masy ciała spowodował przesunięcie wyżej w siatce. Nie musi to oznaczać nic złego, natomiast na pewno wymaga konsultacji z pediatrą. Jeśli wynik wskazuje na kanały między 3 a 10 lub 90 i 97 również warto zasięgnąć porady specjalisty. Jeśli chodzi o wagę, może to wymagać zmiany diety dziecka.

Jak dbać o prawidłowy rozwój dziecka?

Na prawidłowy rozwój dziecka ma wpływ przede wszystkim odpowiednia dieta. Pamiętajmy, że do 6 miesiąca życia najlepszym i najbardziej wartościowym pokarmem będzie zawsze mleko matki. Wynika to z wieloletnich badań i zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia. Karmienie piersią może z początku przysparzać kłopotów i wymaga wypracowania odpowiedniej techniki. Nie należy się zniechęcać. W końcu niektóre umiejętności przychodzą z czasem.

Pamiętaj również o każdej wizycie kontrolnej twojego dziecka. Może się wydawać, że wizyty odbywają się zbyt często i nie ma takiej potrzeby. Jednak należy zauważyć, że pierwsze 2 czy 3 lata życia maleństwa są tak naprawdę kluczowe dla jego dalszego życia. W tym czasie rozwija się tak intensywnie, że wszelkie zaniedbania, zbagatelizowane objawy i nieprawidłowości mogą zostać z nim na całe życie. Jednocześnie, ponieważ małe dziecko jest wtedy bardzo plastyczne można szybko skorygować na przykład wady postawy czy wszelkie inne nieprawidłowości.

Dziecko rozwija się lepiej i psychicznie, i fizycznie w ciepłej, pełnej miłości i troski atmosferze domu rodzinnego. Przytulanie, głaskanie, zabawy i stały kontakt z dzieckiem budują jego poczucie bezpieczeństwa i bliskości.