Zrosty należą do najczęściej występujących powikłań pooperacyjnych. Są one nieprawidłowym połączeniem tkanek w niepożądanej lokalizacji. Tworzą się jako odpowiedź organizmu na podrażnienie tkanek w wyniku zapalenia lub ingerencji chirurgicznej, takiej jak nacięcie. Najczęściej występują po zabiegach w obrębie jamy brzusznej i miednicy. Mogą prowadzić do zaburzeń fizjologicznego funkcjonowania obszaru, na którym powstają, co czyni je potencjalnie groźnymi. Wyjątkowo niebezpieczna jest niedrożność światła przewodu pokarmowego, wywołana przez ucisk zrostów na jelita. W skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do zapalenia otrzewnej i stanu bezpośredniego zagrożenia życia.
Zapobieganie zrostom pooperacyjnym
Wyzwaniem współczesnej medycyny jest postępowanie śródoperacyjne, mające na celu zminimalizowanie ryzyka występowania zrostów. W tym celu powstały specjalistyczne płyny, służące do płukania tkanek podczas zabiegu. Jednym z nich jest płyn Adept dostępny tylko w aptekach. Przeznaczony jest on do stosowania we wlewie dootrzewnowym, w operacjach metodą laparoskopową jamy brzuszno-miedniczej u osób dorosłych.
W składu preparatu Adept wchodzą:
- ikodekstryna
- chlorek sodu
- mleczan sodu
- chlorek wapnia
- chlorek magnezu
Zasada działania płynu Adept
Adept stanowi fizyczną barierę, która rozdziela powierzchnie wewnątrzotrzewnowe. Dzięki temu zmniejsza przyleganie do siebie tkanek, podczas kluczowych momentów powstawania włóknika oraz regeneracji nabłonka po zabiegu. W badaniach przy pomocy modeli zwierzęcych wykazano, że zastosowanie płynu Adept, w znacznym stopniu zmniejsza zakres i ilość powstających zrostów. Najlepsze efekty daje nie tylko płukanie otrzewnej podczas zabiegu, ale również wypełnienie jej płynem po zakończeniu operacji i usunięciu wszelkich materiałów, takich jak gazy, gąbki. Przed wypełnieniem jamy otrzewnej płynem, należy również usunąć pozostałości płynu użytego do jej płukania. Adept pozostaje głównie w jamie brzusznej, w niewielkim stopniu wchłania się do krwi, gdzie jest metabolizowany do glukozy.
Działania niepożądane
Płyn Adept jest w pełni bezpieczny do stosowania u osób dorosłych. Działania niepożądane, które mogą wystąpić po jego użyciu, wynikają z samego zabiegu w obrębie jamy brzusznej. Rzadko obserwowane są reakcje nadwrażliwości lub zatrzymania moczu. Jakiekolwiek objawy, zazwyczaj ustępują samoistnie po kilku dniach.
Przeciwwskazania
Do najważniejszych przeciwwskazań należy technika zabiegu. Gdy operacja wykonywana jest metodą nacięcia laparotomicznego, nie wolno stosować środka Adept. Grozi to pojawieniem się ciężkich powikłań ran pozabiegowych, obejmujących nawet rozejścia się rany lub utworzenie przetoki skórnej. W przypadku wykonywania resekcji jelita lub wycięcia wyrostka robaczkowego, również nie zaleca się płukania tkanek, ze względu na możliwość nieszczelności zespolenia czy niedrożności jelit. Preparatu nie należy stosować także u pacjentów z uczuleniem na pochodne skrobi kukurydzianej, a także nietolerancją ikodekstryny, maltozy lub izomaltozy. W trakcie czynnej infekcji, takiej jak stan zapalny jamy otrzewnej, również unika się używania płynu Adept.