Nadmierne pocenie

Wydzielanie potu to funkcja organizmu związana z regulowaniem temperatury. Odparowywanie wody przez gruczoły ma ochraniać ciało przed przegrzaniem. W czasie upału, podczas wysiłku fizycznego czy w sytuacji stresowej, wydzielany pot jest bezwonny. Nieprzyjemna woń związana jest z obecnością na skórze bakterii rozkładających pot.

Na ciele człowieka znajduje się aż dwa miliony gruczołów potowych odpowiedzialnych za regulację temperatury. To dzięki odparowywaniu potu skóra traci ciepło i ulega ochłodzeniu. Leżące pod skórą naczynia krwionośne toczą ochłodzoną krew, a ta biegnie do organów wewnętrznych. Istnieją pewne odchylenia od normy, kiedy ciało poci się niemal bez przerwy. Mokre dłonie, czoło, pachy oraz plamy na odzieży nawet tuż po przebraniu, nie sprzyjają kontaktom towarzyskim. Nadmierne pocenie może być determinowane genami tzn. że można je odziedziczyć po rodzicach, lub stanami chorobowymi. Styl życia nie pozostaje bez związku z poceniem się. Również osoby poddawane ciągłemu stresowi i tremie, oraz te stosujące dietę pełną pikantnych potraw, kawy i herbaty, pocą się zdecydowanie częściej. Po spożyciu dużej ilości mięsa zauważyć można często występowanie potu na czole (nadpotliwość miejscowa). Częściej poci się także młodzież w okresie dojrzewania oraz kobiety w czasie menopauzy, ze względu na zaburzenia hormonalne .

Przed podjęciem terapii nadmiernego pocenia ważna jest odpowiednia diagnoza przyczyny intensywnej pracy gruczołów. Nadpotliwość może zwiastować stan chorobowy, jak choroby endokrynologiczne (np. nadczynność tarczycy lub zespół policystycznych jajników) lub nowotworowe (np. chłoniak, guz nadnerczy). W tej sytuacji najważniejsze staje się leczenie choroby podstawowej. Zdarza się, że przy przyjmowaniu niektórych leków, aspiryny lub naparu kory wierzby, pojawia się problem ze zwiększonym wydzielaniem potu.

Środki antycholinergiczne i przeciwlękowe w terapii nadpotliwości stosuje się u osób, u których występuje tło emocjonalne problemu. Herbatki z szałwii są pomocne w ograniczaniu ilości potu. Na nadmiernie pocące się dłonie lub stopy polecane są kąpiele w wodzie z dodatkiem octu, naparu z szałwii, tymianku lub kory dębowca. Zioła te wykazują działanie ściągające.

Efektywną metodą blokowania gruczołów potowych jest miejscowe zastosowanie botoksu, czyli jadu kiełbasianego. Toksyna botulinowa paraliżuje gruczoły w kierunku wydzielania acetylocholiny, co skutkuje zmniejszeniem wydzielania potu. Ostrzykiwanie wykonuje się w odległościach co 1 cm. Efekt utrzymuje się nawet do 9 miesięcy, po tym czasie kurację należy powtórzyć.

Zdecydowanie najpopularniejszą metodą walki z poceniem się są kosmetyki. W sprzedaży dostępne są różnego rodzaju dezodoranty: w formie sprayu, kulkowe (tzw. roll on) oraz sztyfty. Wszystkie produkty działają na czystą i suchą skórę, pozostawiając substancje zapachowe. Zawierają też środki antyseptyczne, hamujące nadmierny przyrost bakterii nadających potu nieprzyjemną woń. Dawniej w tym celu używało się alkoholu etylowego, jednak ze względu na działanie podrażniające i wysuszające  obecnie stosuje się środki absorbujące np. związki cynku. Dodatkowa obecność antyperspirantu w kosmetykach (środka blokującego wydzielanie potu) wpływa na ograniczenie aktywności gruczołów potowych. W aptekach można zaopatrzyć się w silnie działające antyperspiranty do aplikacji na noc. Zwykle hamują one pocenie się na tydzień lub dwa, niestety mogą znacznie podrażniać delikatną skórę pach.

Najbardziej radykalną metodą leczenia nadmiernego pocenia wydaje się chirurgiczne usunięcie gruczołów potowych -sympatektomia. Zabieg wykonuje się w przypadku pach, gdzie gruczoły usuwane są wraz z fragmentem skóry.

Oczywiście, podstawą postępowania w przypadku nadmiernej potliwości jest bezwzględne trzymanie się zasad higieny. Nawet najlepsze perfumy nie będą w stanie ukryć nieprzyjemnego zapachu potu, gdy zapomina się o codziennym prysznicu. Konieczna staje się również depilacja pach (również u mężczyzn), gdyż owłosioną skórę trudniej jest utrzymać w czystości. Warto także przyjrzeć się swojej odzieży. Syntetyczne, nieoddychające materiały należy zastąpić bawełnianymi.