Ciąża przeterminowana i przenoszona

O ciąży po terminie mówi się, kiedy czas jej trwania przekroczy ukończony 42. tydzień. Wiąże się ona z większym ryzykiem powikłań. Zdarza się, że dla ukończenia ciąży konieczne stają się indukcja porodu lub cięcie cesarskie, jednak zwykle do rozwiązania dochodzi samoistnie. Nie należy mylić ciąży przeterminowanej z ciążą przenoszoną.

Kiedy urodzi się maluch?

Nie istnieje odpowiednie wytłumaczenie dla dłuższego czasu trwania ciąży. Okazuje się, że w wyznaczonym przez ginekologa terminie rodzi wyłącznie 5% ciężarnych. Termin porodu oznaczany jest na wiele sposobów: regułą Naegelego (pierwszy dzień ostatniej miesiączki +7 dni -3 miesiące +1 rok), zakładając, że ciąża trwa 40 tygodni lub 280 dni od pierwszego dnia ostatniej miesiączki albo za pomocą badania USG w I trymestrze ciąży. Ostatnia metoda wydaje się najbardziej dokładna. W granicach normy dopuszcza się poród w terminie 2 tygodnie przed lub po wyznaczonej dacie porodu.

Ciąża przeterminowana, czyli po terminie

Poród po terminie nie niesie większego ryzyka dla zdrowia ciężarnej. Ciąża przeterminowana skutkuje pogarszającymi się warunkami dla płodu –zmniejsza się ilość płynu owodniowego, otoczenie staje się ciaśniejsze. Z tych powodów zaleca się kontakt z lekarzem lub położną prowadzącą ciążę. Niezbędne stać może się dokładne monitorowanie ciąży po terminie, które polega na przeprowadzaniu badania KTG (badanie czynności serca płodu i czynności skurczowej macicy), obserwacji płodu pod kątem częstotliwości ruchów, wykonywaniu badania USG lub USG Doppler. Za pomocą ultrasonografii oceniane są ilość płynu owodniowego, stopień dojrzałości łożyska oraz przepływy krwi w naczyniach pępowinowych i płodowych. Wyniki badań mają wskazać na ewentualną konieczność rozwiązania ciąży.

Do rozwiązania zwykle dochodzi po niedługim czasie. Kobiety ciężarne powinny uzbroić się w cierpliwość, gdyż niezalecane jest wywoływanie porodu bez medycznych wskazań. Istnieje kilka sposobów na przyspieszenie porodu. Metody do zastosowania w domu to m.in.:

• Zwiększenie aktywności fizycznej –wprowadzenie ćwiczeń ruchowych, taniec, intensywne spacerowanie lub chodzenie po schodach mogą przyspieszyć poród. Ruchy bioder wykonywane podczas ruchu pomagają płodowi ustalić się w kanale rodnym
• Masaż brodawek sutkowych –drażnienie sutków kobiety ciężarnej powoduje wyrzut do krwi oksytocyny. Jest to hormon wywołujący skurcze macicy. Masaż powinien być dość intensywny. Brodawkę sutkową ujmuje się pomiędzy palec wskazujący a pozostałe place. Ruchami wykręcająco-rolującymi i wyciągającymi drażni się brodawkę przez około 2 minuty, po których powinna nastąpić przerwa. Wygodnie jest gdy masaż wykonywany jest przez partnera
• Stosunek płciowy –ruchy frykcyjne członka masują szyjkę macicy, a zawarte w nasieniu prostaglandyny wspierają jej zgładzanie i rozwieranie. Dodatkowo, orgazm powoduje wyrzut oksytocyny do krwi kobiety
• Olejek rycynowy, lewatywa –to babcine sposoby stosowane na zaparcia. Olejek przyspiesza perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnienie kiszki stolcowej. Wystarczy jedna łyżeczka aby ruchy jelit pobudziły czynność skurczową macicy. Lewatywa była dawniej stosowana obowiązkowo na salach porodowych. Obecnie, kobieta rodząca może z niej skorzystać na własną prośbę

Indukcja porodu

Kiedy domowe sposoby indukcji porodu stają się nieskuteczne i istnieją wskazania medyczne, lekarz może zalecić przyspieszenie rozwiązania. Indukcję i preindukcję porodu przeprowadza się w warunkach szpitalnych. Zdarza się, że stosowane metody są nieskuteczne. Przeprowadza się wtedy kolejne próby po jednym, dwóch dniach przerwy.

Stosowane sposoby indukcji porodu to:

• Żel prostaglandynowy na szyjkę macicy –żel zawiera prostaglandyny, których zadaniem jest rozmiękczyć, wygładzić i rozwierać szyjkę macicy. Stosowanie żelu na niedojrzałą szyjkę macicy skutkuje wznieceniem czynności skurczowej macicy
• Oksytocyna –to neurohormon naturalnie wydzielany z tylnego płata przysadki mózgowej, odpowiedzialny za czynność skurczową macicy. Podawany we wlewie dożylnym (kroplówka)
• Cewnik Folley’a –to rodzaj cewnika zakończonego balonikiem, który, po umieszczeniu ponad ujściem wewnętrznym szyjki macicy, wypełnia się solą fizjologiczną. Powoduje to oddzielenie od dolnego bieguna pęcherza płodowego, drażnienie szyjki (a przez to wydzielanie oksytocyny) oraz nacisk na szyjkę powodując jej rozwieranie
• Amniotomia –przebicie pęcherza płodowego. Powoduje to produkcję endogennych prostaglandyn, a zmiana ciśnienia wewnątrz jamy macicy wywołuje czynność skurczową macicy. Warunkiem do wykonania amniotomii jest ustalenie główki płodu we wchodzi oraz rozwarcie na 3cm
• Masaż szyjki macicy –stosowanie tej metody jest dyskusyjne. Powoduje rozwieranie części szyjki macicy. Wykonywany intensywnie masaż jest bolesny i powoduje mikrourazy, które skutkować mogą pęknięciem szyjki macicy

Ciąża przenoszona jest dużo groźniejsza

Jeśli żaden z wymienionych powyżej sposobów nie działa, a kolejno przeprowadzane próby indukcji są nieskuteczne, konieczne może stać się przeprowadzenie cesarskiego cięcia. Operację wykonuje się gdy pojawiają się objawy przenoszenia ciąży. Ciąża przeterminowana (po terminie) nie jest równoznaczna z ciążą przenoszoną. Ta druga cechuje się objawami niewydolności łożyska, rzadziej występującymi ruchami płodu, zmniejszoną objętością płynu owodniowego oraz możliwością oddania przez płód smółki i wystąpienia zespołu aspiracji smółki (MAS –Meconium Aspiration Syndrome). Ciąża przenoszona stanowi zagrożenie dla zdrowia płodu, a opisane objawy sugerują niewydolność maciczno-łożyskową. Dzieci pochodzące z ciąży przenoszonej cechują się charakterystycznym wyglądem. Przez zużyte zapasy tkanki tłuszczowej wydają się szczuplejsze od przeciętnych noworodków, ich skóra jest sucha, a paznokcie dłuższe.

Przeczytaj także: Poród przed terminem