Kalendarium wirusów, czyli kiedy i jak chronić dziecko

Zakatarzone i kaszlące dzieci masowo pojawiają się w przychodniach od początku jesieni aż do późnej zimy. Jednak infekcje dróg oddechowych nie pojawiają się tylko w okresie jesienno–zimowym. Wirusy dzielą się na te aktywne wyłącznie gdy za oknem panuje niska temperatura oraz na te, które aktywność zachowują przez cały rok.

O tym, jak wygląda kalendarium wirusów oraz kiedy i jak chronić dziecko przed infekcjami wyjaśnia ekspert programu „Zdrowa ONA”dr Alicja Karney, pediatra.

Częste zachorowania jesienią, zimą i wczesną wiosną wiążą się zarówno z pogodą, jak i z tym, że to właśnie wtedy dzieci mają styczność z grupą rówieśników w przedszkolu czy szkole. Warto pamiętać, że poza tym okresem, równieżwczesne lato może sprzyjaćrozwijaniu sięzakażenia gardła i innych infekcji dróg oddechowych. Wysokie temperatury sprzyjają wysychaniu błon śluzowych i rozwojowi drobnoustrojów w drogach oddechowych, a dodatkowo niektóre wirusy są bardziej aktywne właśnie latem. Nierzadko zupełnie o nich zapominamy – wyjaśnia pediatra dr n. med. Alicja Karney, ekspert programu „Zdrowa ONA”. 

Jakie wirusy najczęściej atakują w porze jesienno-zimowej? 

Najczęstszym winowajcą przeziębień jest tzw. rhinowirus. Szczególnie narażeni jesteśmy na jego atak w okresie jesienno–zimowym i u progu wczesnej wiosny. W tym czasie układ odpornościowy dziecka jest osłabiony i nie wykazuje pełnej gotowości do ochrony organizmu przed drobnoustrojami. Przyczynami takiego stanu rzeczy mogą być: rzadsze przebywanie na świeżym powietrzu, mniejszy dostęp do surowych warzyw i owoców, niedobór promieniowania słonecznego. Do osłabienia organizmu dziecka przyczynia się też to, że częściej przebywa w zamkniętych pomieszczeniach (szkoła, przedszkole).

W okresie jesienno–zimowym szczególnie jesteśmy narażeni na wirusa grypy, oznaczanego symbolami A, B lub C, który co roku się mutuje. Jesienią często atakują też tzw. coronawirusy i adenowirusy, które wywołują przeziębienie. Zakażenia dróg oddechowych są przenoszone drogą kropelkową, dlatego bardzo łatwo się nimi zainfekować. Nie zawsze wirusy trafiają do naszego organizmu bezpośrednio z wdychanym powietrzem. Można zarazić się też dotykając różne przedmioty: telefon, klamki czy poręcze. Szczególnie niebezpieczny jest wirus grypy, który w szybkim tempie przenosi się z jednej osoby na drugą, nawet podczas rozmowy.

Jakie wirusy najczęściej atakują wiosną? 

Wiosną i latem jesteśmy narażeni na przeziębienie wywołane przez rhinowirusy, coronawirusy, adenowirusy i RSV. Chociaż infekcje spowodowane tymi wirusami są spotykane przez cały rok, to największa ich częstotliwość przypada właśnie na okres wiosny. Nazwy są skomplikowane, ale zakażenie tymi wirusami daje takie objawy jak potocznie zwane przeziębienie. Infekcje rhinowirusami przeważnie ograniczają się do nosogardzieli, lecz czasem także mogą zająć ucho środkowe i zatoki. Adenowirusy atakują gardło zaś wirusy RSV dolne drogi oddechowe. Po 2-4 dniach zaczynają występować objawy przeziębienia tj. uczucie zatkanego nosa, katar, częste kichanie, ból gardła, kaszel oraz podwyższona temperatura. Chociaż większość infekcji spowodowanych przez te wirusy ustępuje samoistnie, w szczególnych przypadkach może doprowadzić do powikłań i przeobrazić się w poważne schorzenia. Przebieg zakażenia może być cięższy u dzieci z obniżoną odpornością, ponieważ może dojść do rozwoju zapalenia oskrzeli i płuc.

Jakie wirusy najczęściej atakują w sezonie letnim?

W sezonie letnim nasze dziecko jest podatne na zakażenia wirusem paragrypy 3 i ludzkiego matapneumowirusa (MPV). Wirus paragrypy odpowiedzialny jest za wywoływanie zarażeń dróg oddechowych, zaś wirus MPV wywołuje zapalenie oskrzelików, których przebieg może być ciężki. Grupą szczególnie podatną na zakażenia są dzieci do lat 5. Infekcje mogą przebiegać jako niegroźne zakażenia górnych dróg oddechowych, ale wywołują również choroby dolnych dróg oddechowych u dzieci tj. zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli, krtani i tchawicy. Zakażenie wirusem paragrypy najczęściej przebiega łagodnie, zwykle są to infekcje przeziębieniowe. Do zarażenia dochodzi podczas bezpośredniego kontaktu dwóch osób, podczas kontaktu z zakażonymi powierzchniami (np. słuchawka telefonu) lub na skutek wdychania powietrza, w którym został rozpylony wirus (np. przez kichnięcie). Zachorowaniom sprzyja przebywanie w większych skupiskach ludzi (przedszkola, żłobki, szkoła).

Jak obronić dziecko przed wirusami?

Podczas chłodnych pór roku występowanie infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych jest niezmiernie częste. Zgodnie z zasadą, że lepiej zapobiegać niż leczyć, postaraj się zrobić wszystko, by twojemu dziecku udało się uniknąć infekcji.

O profilaktyce warto pamiętać cały rok, a nie tylko w szczycie zachorowań (pomiędzy styczniem i marcem). W jaki sposób? Teoretycznie wystarczy zdrowo żywić dziecko (nie zapominać o warzywach, owocach, naturalnych płatkach i kaszach, nabiale i rybach) i ubierać stosownie do pogody. Latem dbajmy, by dziecko było ubierane w przewiewne ubrania z naturalnych włókien, które zapobiegają przegrzewaniu dziecka, a co sprzyja infekcjom. A poza tym należy często myć ręce, nie tylko dziecku, ale i sobie, bo przecież i rodzice mogą być nosicielami wirusa. Niezwykle istotną kwestią jest temperatura pokoju, w którym śpi dziecko oraz poziom wilgotności powietrza. Z tego powodu, nie przegrzewajmy mieszkania, a przy włączonym centralnym ogrzewaniu dbajmy o jego odpowiednie nawilżenie.

Rodzice muszą zdawać sobie sprawę z tego, że choroby wieku dziecięcego, choć tak męczące, mają bardzo ważną rolę do spełnienia w rozwoju dziecka, gdyż rzutują na jego zdrowie w życiu dorosłym. Dzieje się tak, ponieważ zadaniem chorób infekcyjnych jest eliminacja komórek najsłabszych, a więc wadliwych. Podając odpowiednie leki możemy znacznie złagodzić wszystkie objawy, jakie dokuczają dziecku i przyspieszyć leczenie. Preparaty OTC (bez recepty) zawierające pranobeks inozyny skutecznie wpływają na walkę z chorobami wirusowymi wieku dziecięcego i działają wspomagająco u osób z obniżoną odpornością –przekonuje dr n. med. Alicja Karney, pediatra, ekspert programu „Zdrowa ONA”.