Gwiazda Hollywood, Elizabeth Taylor powiedziała kiedyś: „Ciężki jest los współczesnej kobiety. Musi ubierać się jak chłopak, wyglądać jak dziewczyna, myśleć jak mężczyzna i pracować jak koń”. Nie wspomniała jednak o ciężkim losie kobiecych… dziąseł.
Choroby jamy ustnej częściej dotykają płeć piękną niż mężczyzn. A wszystko przez zmieniający się poziom hormonów w ich organizmie, które sprawiają, że wzrasta liczba bakterii w ustach i podatność tkanek na choroby. Dlatego w okresie dojrzewania, menstruacji, ciąży i menopauzy powinno się szczególnie zadbać o zęby i dziąsła. Bo nieleczone infekcje mogą prowadzić do paradontozy, a u ciężarnych do infekcji płodu, a nawet do przedwczesnego porodu.
Nadwrażliwe dziąsła w okresie dojrzewania i przed menstruacją
O higienę jamy ustnej szczególnie powinny zadbać dziewczyny w okresie dojrzewania. W tym czasie w ich organizmie wzrasta produkcja hormonów płciowych- progesteronu i estrogenu. Zwiększają one przepływ krwi do dziąseł, mogą stać się przekrwione i wrażliwe, a to sprzyja rozwojowi niektórych bakterii w jamie ustnej tworzących płytkę nazębną. – Trzeba pamiętać, że zdrowe dziąsła są bladoróżowe, a przekrwienie przyzębia może świadczyć o początkach stanu zapalnego. Delikatne tkanki stają się wtedy opuchnięte i podatne na krwawienie podczas mycia zębów i nitkowania – mówi dr n. med. Mariusz Duda z Duda Clinic Implantologia i Stomatologia Estetyczna w Katowicach.
Kłopotów z dziąsłami mogą doświadczać również kobiety przed miesiączką. – Oprócz obrzęku i zaczerwienienia dziąseł, mogą wystąpić owrzodzenia na wewnętrznej stronie policzków i języku. Objawy mogą pojawić się na jeden lub dwa dni przed menstruacją i samoistnie zniknąć w momencie rozpoczęcia okresu – dodaje dr Mariusz Duda. W tym czasie trzeba unikać czynników drażniących przyzębie, jak np. palenie, alkohol i jeszcze bardziej dbać o higienę jamy ustnej. Wybierajmy delikatne pasty przeznaczone do profilaktyki paradontozy albo z wyciągami z ziół np. szałwii lub rumianku, które działają przeciwzapalnie.
Zapalenie dziąseł u ciężarnych zwiększa ryzyko infekcji płodu
Problemy z dziąsłami mogą mieć też kobiety w ciąży- szczególnie między 2 a 8 miesiącem. Ze względu na wyższy poziom progesteronu, naczynia krwionośne w całym ciele rozszerzają się i tym samym stają się bardziej kruche. Wówczas mocno ukrwione dziąsła nabrzmiewają i łatwiej je uszkodzić. Ale nadwrażliwość nie jest największym problemem w jamie ustnej ciężarnych kobiet.
– Toksyny, które produkują bakterie płytki nazębnej, mogą atakować dziąsła, więzadła, a nawet kość wokół zęba. Proces zapalny prowadzi do powstania kieszonek dziąsłowych, przez które bakterie mogą przedostawać się do krwiobiegu i zwiększyć ryzyko infekcji płodu i przedwczesnego porodu – tłumaczy dentysta. Według specjalistów, do tej listy należy dodać również małą wagę urodzeniową noworodka.
– Panie planujące zajść w ciążę i w jej trakcie, powinny regularnie odwiedzać stomatologa. Dentysta sprawdzi stan uzębienia i zaproponuje odpowiednie leczenie. Tylko specjalista może stwierdzić początki paradontozy, które przebiegają pozornie bezobjawowo. W przeciwnym razie dolegliwości w czasie ciąży mogą się nasilić, a w tym okresie lista leków, które mogą bezpiecznie używać przyszłe mamy, znacznie się zawęża – wyjaśnia dr Mariusz Duda. Stosować można jedynie pasty i płyny niepodrażniające dziąseł oraz dietę bogatą w witaminy C, B oraz wapń. Jeżeli starasz się o dziecko, to warto również poddać się zabiegom higienizacji, czyli scalling i piaskowanie, są to metody usuwania osadów i kamienia nazębnego, który sprzyja rozwojowi próchnicy oraz stanom zapalnym dziąseł.
Niebezpieczna suchość w ustach
Również zmiany hormonalne i stosowanie leków podczas menopauzy i w okresie po niej mogą być konsekwencją zmian w jamie ustnej. Powodują zaburzenia czucia smaku, pieczenie w ustach, zwiększoną wrażliwość na ciepłe oraz zimne potrawy i napoje, a także zmniejszenie produkcji śliny. Suchość w jamie ustnej może prowadzić zarówno do chorób przyzębia, jak i rozwoju próchnicy, gdyż ślina neutralizuje kwasy.
Dieta kobiet w okresie menopauzy powinna zawierać produkty bogate w witaminę D, C i K, natomiast unikać kawy, słodkich napojów i alkoholu, które wypłukują z organizmu kobiety wapń.
Higiena jamy ustnej w leczeniu chorób przyzębia to podstawa
Nadwrażliwe dziąsła sprawiają, że mycie zębów staje się bolesne i nieprzyjemne. Jednak w tym czasie szczególnie należy zadbać o higienę jamy ustnej i szczotkować zęby minimum dwa razy dziennie. Niedokładne pozbycie się resztek jedzenia może sprawić, że dolegliwości się nasilą. – Ryzyko podrażnień zmniejszymy wybierając szczoteczkę o miękkim włosiu i myjąc nią zęby najpierw ruchami wymiatającymi, a dopiero potem okrężnymi – radzi dr Mariusz Duda. Nici dentystyczne możemy zastąpić irygatorem, który wodą pod ciśnieniem czyści m.in. przestrzenie między zębowe oraz masuje dziąsła.
Stosuj pasty do zębów zawierające aktywne związki siarki z solanki siarczkowej oraz leczniczą sól mineralną. Odbudowują one nabłonki śluzówki i jamy ustnej, zmniejszają krwawienie i obrzęk dziąseł. Natomiast ból i krwawienie dziąseł złagodzą specjalne płukanki dobrane przez stomatologa, zależnie od dolegliwości.