Okresy zwiększonego ryzyka powstawania wad postawy ciała u dzieciWady postawy ciała to jedne z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinetach fizjoterapeutycznych. Wady postawy mogą się pojawić na każdym etapie rozwoju dziecka, zależy to od wielu czynników zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych. W niniejszym artykule chcemy zwrócić uwagę rodziców na etapy w rozwoju dziecka, w których występuje zwiększone ryzyko powstawania wad postawy ciała.

W  rozwoju fizjologicznym wyróżniamy kilka etapów tj.: okres noworodkowy, okres niemowlęcy, okres przedszkolny, okres szkolny, okres młodzieńczy, okres dorosłości oraz okres starczy. W kształtowaniu się prawidłowych wzorców postawy najważniejsze są etapy od okresu noworodkowego do okresu młodzieńczego. W tym czasie dochodzi do powstawania fizjologicznych krzywizn kręgosłupa, poprawnej budowy kończyn dolnych, nauki poprawnej motoryki chodu oraz nauki poprawnych wzorców ruchowych.


Kształtowanie się krzywizn kręgosłupa

Wstępne ukształtowanie się fizjologicznych krzywizn kręgosłupa następuje już w pierwszych miesiącach życia.  Od 7–16 tygodnia życia stopniowo kształtuje się lordoza szyjna poprzez unoszenie główki dziecka, jest to pierwsze stadium wyprostne. Ukształtowanie lordozy lędźwiowej następuje w 9-12 miesiącu życia jest to drugie stadium wyprostne, w którym dziecko z pozycji czworaczej przechodzi do stania.  W 5–8 miesiącu życia dochodzi do złagodzenia kifozy (która dominowała do tego okresu przez większą aktywność zginaczy nad prostownikami) poprzez zmianę pozycji z leżenia przodem do siadu.

Pełne ukształtowanie się lordozy szyjnej przypada na 7 rok życia, zaś lordozy lędźwiowej na 12 rok życia.

Kształtowanie się budowy kończyn dolnych przedstawia się następująco: u noworodków fizjologiczną cechą jest szpotawość kolan oraz zgięciowe ustawienie stawów biodrowych i kolanowych, gdyż wynika to z przewagi zginaczy nad prostownikami. Ustawienie szpotawe kolan utrzymuje się do około 3 roku życia, po czym przechodzi w fizjologiczną koślawość. Poprawna budowa kończyn dolnych występuje u dzieci z początkiem okresu szkolnego (tj. 6-7 rok życia).


Powstawanie wad postawy 

W rozwojowym fizjologicznym każdego dziecka, wyróżniamy tzw. „ etapy krytyczne”, inaczej mówiąc są to okresy, w których nasze dzieci są szczególnie narażone na wytworzenie się błędnych wzorców i nawyków ruchowych, które w efekcie wpływają na powstanie wad postawy.

Pierwszy „etap krytyczny” przypada na okres wczesnoszkolny (tj. 5 -7 rok życia). Związany jest on w głównej mierze ze zmianą dotychczasowego trybu życia. Dzieci, które dotychczasowo więcej czasu spędzały na aktywności fizycznej (tj. zabawy i gry ruchowe), teraz połowę czasu w ciągu dnia, przebywają w pozycji siedzącej, co wpływa na zmianę biomechaniki kręgosłupa. Przebywanie z innymi rówieśnikami wpływa na powielanie błędnych wzorców ruchowych podczas zabaw. Aby zniwelować ryzyko wytworzenia się wad postawy należy zwrócić uwagę na dobór wysokości krzesełek i stolików przeznaczonych dla dzieci, systematyczne przerwy podczas zajęć szkolnych, oraz nadzór nauczycieli nad właściwymi postawami ciała ich uczniów.

Rola rodziców polega na obserwacji swoich dzieci po powrocie ze szkoły. Należy zwrócić uwagę na pozycję stojącą i siedzącą, sposób noszenia tornistrów szkolnych, zwracamy uwagę na ustawienie nóżek podczas zabawy, aby nie dochodziło do koślawienia i szpotawienia, co w zwyczaju mają dzieci. Ważnym elementem też jest aktywność fizyczna dla dziecka, która sprzyja rozwojowi fizjologicznemu (np. basen).

Drugi „etap krytyczny” w rozwoju dziecka to okres pokwitania (tj. 12-16 lat).  Okres ten cechuje szybki wzrosty, zmiana proporcji ciała i  przyrost wagi.  W okresie tym, zwłaszcza dziewczynki bardzo często się garbią poprzez wysuwanie barków do przodu i zaokrąglanie pleców. Ponadto, długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej czy noszenie toreb na jednym ramieniu wpływa na zmianę biomechaniki obciążeń na kręgosłup.

Rola rodziców skupia się przede wszystkim na okresie pozaszkolnym, kiedy dziecko przebywa pod opieką rodziców. Dotyczy ona przede wszystkim obserwacji nawyków ruchowych. W obecnych czasach młodzież dużo czasu wolnego spędza przed komputerem, pamiętajmy zatem o zachęcaniu naszych dzieci do aktywności fizycznej, tak bardzo potrzebnej dla odpowiedniego rozwoju.

W okresie 21 – 25 roku życia dochodzi do ostatecznego ukształtowania postawy. Bardzo często zespoły bólowe kręgosłupa u osób starszych są wynikiem złych nawyków ruchowych, które utrwalane były przez cały okres życia. Dlatego profilaktyka wad postawy ciała powinna być nieodzownym elementem naszego życia.


Fizjoterapeuta Małgorzata KobylarzMałgorzata Kobylarz – mgr fizjoterapii. Terapeuta m.in. metody McKenzie, PNF, Kinesiology Taping. Specjalizująca się w terapii dolegliwości bólowych kręgosłupa oraz wad postawy. Doświadczenie nabyte w trakcie kilkuletniej pracy z pacjentami w gabinetach fizjoterapii, w środowisku domowym pacjentów, w klinice ortopedycznej w Niemczech oraz ośrodkach uzdrowiskowych na terenie Francji. Współtwórca portalu o tematyce fizjoterapeutyczno – sportowej:  KINÉ4LIFE

kine 4 life

KINÉ4LIFE
Kontakt mailowy: gosia@kine4life.com
Adres strony: www.kine4life.com

 

Jeden komentarz

  1. belcastowa on

    niestety w dzisiejszych czasach rodzice żyją w pędzie, wszędzie się śpieszą, wiecznie pracują i nie mają czasu, a kiedyś, jak pamiętam wycieczki rowerowe z rodzicami czy basen to była normalna forma spędzania czasu, teraz niestety wszystko wyparł kanapowy tryb życia i komputer, my z mężem żyjemy inaczej niż nasi znajomi, z naszą dwójką dzieci spędzamy aktywnie czas, bo wiemy, że profilaktyka zapobiegania wadom postawy jest najważniejsza, dlatego jeździmy z nimi na wycieczki rowerowe, zainwestowaliśmy w Dobre Krzesła, które „pilnują” dobrej sylwetki przy biurku,chodzimy na basen a ostatnio córka „zaraziła” mnie zumbą, póki co odpukać, wad postawy nie ma:)

Leave A Reply