Masaż prenatalny

Co to jest  masaż prenatalny?  To nic innego jak masaż, który  wykonuje się gdy kobieta jest w ciąży. W Polsce niestety ten rodzaj masażu w dalszym ciągu przechodzi swoje średniowiecze, a niewiedza i bark kompetentnych osób do jego wykonania wcale nie pomaga zmienić ogólnie panującego przekonania.

W internecie aż huczy od nieprzychylnych opinii i wypowiedzi mam, że lepiej nie ryzykować masażu, bo można w ten sposób pobudzić punkty na ciele, które mogą zagrozić ciąży lub wywołać przedwczesny poród. Dlatego część kobiet wychodzi z założenia, że lepiej nie zaczynać. Idąc tokiem tego rozumowania, zadaję sobie pytanie, dlaczego noszenie szalika, zegarka, ubrań, gdzie ucisk oraz kontakt z naszym ciałem jest nieustanny, nie wywołuje tego typu komplikacji?  Nikt nie pomyśli o tym, że w codziennym życiu „czyha” na kobietę w ciąży wiele niebezpieczeństw. W metrze tłok, w samochodzie widmo stłuczki, w autobusie gwałtowne hamowanie oraz szarpnięcie, a nawet zwykły spacer zimą grozi poślizgnięciem się i upadkiem. Mimo to, masaż w cichym pomieszczeniu, przeprowadzany przez profesjonalnego masażystę wydaje się złem ostatecznym.

Nie dajmy się zwariować, ciąża to nie choroba!

Rozsądnie podejmujmy decyzje w ciągu tych dziewięciu miesięcy. Obserwujmy swoje ciało, nastrój, zwracajmy uwagę na to, co nam przynosi ulgę i sprawia przyjemność. Kontynuujmy czynności, które są przyczyną naszych emocji. Jeśli jesteśmy pod stałą opieką lekarza, a w dzisiejszych czasach każda przyszła mama ma taką zapewnioną, i nie ma żadnych niepokojących zmian, dziecko rozwija się prawidłowo, to bez obaw można udać się na masaż.

Z doświadczenia wiem, że panie w błogosławionym stanie same sobie najlepiej  wyznaczają częstotliwość, czas trwania masażu oraz pozycje jego wykonania. Oczywiście są dwie podstawowe pozycje do masażu kobiet ciężarnych: siedząca i leżąca na lewym boku. Ktoś by zapytał: a co to za różnica na którym boku? Otóż jest i to duża. Gdy kobieta leży na prawym boku, rosnące dziecko może uciskać na aortę oraz żyłę główną. W pierwszym przypadku może zostać utrudniony dopływ tlenu do płodu, w drugim ucierpi matka, gdyż wywoła to obrzęk nóg i spadek ciśnienia. Leżąc na lewym boku ułatwiamy przepływ tlenu dla dziecka, oraz odciążamy nerki.

Masaż prenatalny

Masaż prenatalny nie jest żadną odkrywczą techniką, ponieważ światowa fizjoterapia proponuję ją od 50 lat. Kobiety m.in. w Nowej Zelandii, USA, Kanadzie są do niej przekonane, a fizjoterapeuci sukcesywnie ją uskuteczniają. Masaż prenatalny może być wykonany na kończynach dolnych, gdzie będzie działać przeciwobrzękowo. Płód uciska na naczynia krwionośne upośledzając tym samym przepływ krwi. Okolice miednicy, karku, barku oraz okolica lędźwiowo-krzyżowa również przeznaczone są do masażu.

Fizjologicznie obrazując, ból pleców jest spowodowany tym, że rozmiękczeniu ulegają struktury spojenia łonowego, stawów krzyżowo-biodrowych oraz dysków kręgosłupa. Mięśnie brzucha się rozciągają, przesuwa się środek ciężkości, zwiększając tym samym nacisk na dyski, zmieniając dotychczasowe warunki przestrzenne w kręgosłupie. Część lędźwiowa kręgosłupa powinna być traktowana wyjątkowo, ponieważ znajduję się w bezpośrednim sąsiedztwie macicy.

Podczas gdy wieść gminna głosi, że masaż brzucha jest zabroniony, to jest to wyłącznie wierutna bzdura. Nie ma lepszego sposobu, aby przyzwyczaić dziecko do dotyku. Oczywiście ruchy w tym rejonie powinny być wykonywane z niezwykłym wyczuciem, delikatnie, zawsze w kierunku węzłów chłonnych,  pachwinowych lub pachowych.  Nigdy nie masujemy bezpośrednio dziecka! Dziecko same na ogół sobie poradzi. Ułoży się w odpowiedniej pozycji i da o sobie znać nie raz i nie dwa. Na pewno też będzie czerpało z tego całymi garściami, bo współzależność matki i dziecka nie podlega wątpliwości. Nie w tym rzecz żeby wyczuć malucha i głaskać go, lecz w tym, żeby wyczuć napięte mięśnie, zapobiec rozstępom i przynieść ulgę mamie.

Wykonywanie masażu zaczynamy od 2-3 miesiąca ciąży, czyli gdy zarodek solidnie się zagnieździ w macicy, a równowaga hormonalna zostanie osiągnięta. Masaż wpływa na ciśnienie tętnicze, które również jest regulowane przez hormony. Zabiegi kończymy ok. 8 miesiąca ciąży, chociaż niektóre panie kontynuują zabiegi prawie do rozwiązania, cały czas będąc pod opieką lekarza prowadzącego.

Do najczęściej wymienianych i najważniejszych przeciwwskazań do masażu jest ciąża zagrożona lub z powikłaniami, choroby układu sercowo–naczyniowego, cukrzyca ciężarnych, komplikacje w trakcie poprzednich ciąż oraz poronienia.  Oprócz tego:

• plamienia i przyjmowanie leków na podtrzymanie ciąży
• zapalenie trzustki
• kłębuszkowe zapalenie nerek, odmiedniczkowe zapalenie nerek oraz ostra niewydolność nerek
• kamica nerkowa
• nefropatia cukrzycowa
• wady wrodzone i rozwojowe nerek
• gestozy (zwane dawniej zatruciem ciążowym) -stan przedrzucawkowy i rzucawka
• niedokrwistości
• skaza krwotoczna naczyniowa, osoczowa i pochodzenia płytkowego
• białaczka
• nadczynność i niedoczynność gruczołu tarczowego
• nadczynność i niedoczynność gruczołów przytarczycznych
• nieprawidłowy przebieg ciąży – dysfunkcja narządów moczowo – płciowych
• nieprawidłowy przebieg ciąży – zaburzenia rozwoju płodu
• choroby zakaźne
• gorączka
• bóle niewiadomego pochodzenia
• wysokie ciśnienie krwi, nadciśnienie tętnicze w ciąży
• poranne mdłości, wymioty
• ból brzucha
• biegunka

Należy zwracać uwagę na techniki i sposób wykonania zabiegu przez masażystę. Jego ruchy powinny być spokojne, płynne, nie mogą wywoływać bólu. Najlepiej jeśli zostaną zastosowane techniki głaskania i lekkiego ugniatania. Masażysta bądź terapeuta nie powinien wykonywać agresywnych, silnych i energicznych technik, jak też ruchów „pseudoterapeutycznych” własnego pomysłu.

Sport i ćwiczenia fizyczne w ciąży?

O ile opinia o masażu prenatalnym wciąż pokutuje wśród społeczeństwa, to do ruchu fizycznego przekonuje się coraz więcej pań – i chwała im za to. Mit że w czasie ciąży nie wolno zażywać jakichkolwiek ćwiczeń, na szczęście odchodzi do lamusa. Biorąc pod uwagę przemiany zachodzące w organizmie kobiety ciężarnej, nie dostrzegam przeciwwskazań do stosowania ćwiczeń w ciąży (oczywiście fizjologicznej). Wbrew pozorom, wydolność wysiłkowa kobiet w ciąży jest porównywalna do wydolność kobiet nie będących w ciąży. Wniosek z tego, że istnieje możliwość wykonywania ćwiczeń o podobnej intensywności, oczywiście przy odpowiednich ruchach i dostosowanej częstotliwości. Dobrze ułożony trening przygotowuje kobietę do kolejnych etapów ciąży. Ćwiczenia poprawiają wydolność oddechową  i krążenie, co zapewnia lepsze dotlenienie matki i dziecka. Dobry trening zapobiega obrzękom, zastojom żylnym, skurczom łydek. Przyspiesza przemianę materii, hamując w ten sposób wzrost masy ciała i gromadzenie się tłuszczu. U niektórych pań aktywność fizyczna zapobiega złemu samopoczuciu lub bólom głowy. Oczywistym jest fakt, że kobieta, która miała problemy z kręgosłupem przed ciążą doświadczy ich również w trakcie ciąży, czasem nawet ze zwiększoną siłą. Uśpione, nieleczone do tej pory bóle również mogą dać o sobie znać w tym czasie.

Morał z tego taki, że kobiety w czasie ciąży mogą, a nawet powinny chodzić na masaże, oraz ćwiczyć, z tym że powinny to robić pod okiem doświadczonych specjalistów, nigdy na własną rękę. Jak mantrę, jeszcze raz przypomnę, ciąża to nie choroba, panie nie powinny dawać się omamić przesądom, i przestarzałemu podejściu. Należy mieć otwarty umysł na nowe podejście do spraw ciążowych, trzeźwo i racjonalnie oceniać co pomaga, oraz zwracać uwagę jak reaguje na dany zabieg maleństwo. Dlatego dbajmy o nie już od pierwszych dni jego istnienia, tym samym ułatwiając sobie dotrwanie do końca ciąży w dobrym zdrowiu i nastroju.

Katarzyna Parfieniuk -dyplomowana masażystka. Ukończyła Studium Medyczne na kierunku masaż leczniczy, absolwentka Politechniki. Nieprzerwanie od otrzymania dyplomu masażystki pracuje w zawodzie, podnosząc swoje kwalifikacje i zdobywając doświadczenie. Miała okazję pracować z małymi dziećmi, kobietami w ciąży, sportowcami, jak też osobami z dyskopatią lub innymi schorzeniami kręgosłupa i wadami postawy. Odbyła Praktyki w Domu Pomocy Społecznej, gdzie pracowała z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie.