Chemiczne metody antykoncepcji

Wśród metod antykoncepcji wyróżnia się zapobieganie ciąży środkami chemicznymi. W Polsce najbardziej popularne są w formie globulek i pianek dopochwowych. Na świecie używa się w tym celu także żeli i kremów. Metody chemiczne cenione były niegdyś ze względu na szeroką dostępność.

Mechanizm działania metod chemicznych opiera się na uszkadzaniu plemników, a dokładniej ich ściany komórkowej. Prowadzi to do obniżenia stopnia ruchliwości plemników, a przez to zmniejszonej możliwości zapłodnienia komórki jajowej. Co więcej, metody chemiczne stanowią pewnego rodzaju barierę, ze względu na swoją konsystencję oraz zagęszczanie śluzu szyjkowego.

Pod względem postaci, metody chemiczne dzielimy na pianki, globulki, kremy oraz płyny do irygacji. Przestarzałe środki działały za pomocą zakwaszania środowiska pochwy. Obecnie głównym składnikiem metod chemicznych jest Nonoksynol-9, popularny spermicyd (środek plemnikobójczy) o niedużym wpływie drażniącym na błony śluzowe pochwy. Substancja ta wykorzystywana jest również do wypełnienia wnętrza prezerwatyw.

W aptekach dostępne są plemnikobójcze pianki lub kremy, gotowe do natychmiastowego użycia. Umieszcza się je w pochwie za pomocą specjalnego aplikatora, lub pokrywa się nimi kapturek naszyjkowy albo błonę dopochwową. Długość działania to ok. 6 godzin, dlatego krem można zaaplikować przed stosunkiem. Zakupić można także globulki, które pod wpływem temperatury i wilgotnego środowiska pochwy spieniają się. Od założenia globulki do pełnego rozpuszczenia należy odczekać minimum 15 minut, bo tylko tak użyta działa skutecznie.

Trudniej dostępne są dopochwowe gąbki, przez jednych uważane za metodę mechaniczną, a innych za chemiczną. Sposobem użycia mogą przypominać tampon, gdyż gąbki mają mały rozmiar, a u brzegu połączone są z tasiemką ułatwiającą usunięcie z pochwy. Pokryte są spermicydem.

Zalety chemicznych metod antykoncepcji:

• metoda tania, stosowana wyłącznie wtedy gdy ma dojść do stosunku seksualnego
• metoda ogólnodostępna i bez recepty
• do natychmiastowego zastosowania
• łatwa w użyciu
• spermicydy mogą być stosowane jako uzupełnienie innych metod antykoncepcji
• obojętność hormonalna, brak wypływu na ilość i jakość pokarmu w przypadku kobiet karmiących piersią
• sztuczne zwiększenie nawilżenia pochwy, w przypadku zaburzeń lubrykacji

Wady chemicznych metod antykoncepcji:

• niska skuteczność, rzędu 80% przy prawidłowym użyciu
• metody chemiczne nie zabezpieczają przed ryzykiem zakażenia chorobami wirusowymi przenoszonymi drogą płciową, np. WZW B, HIV
• niewygodne stosowanie, uczucie zabrudzenia i wilgotności po odbyciu stosunku seksualnego; żele i kremy wypływają z pochwy podczas stosunku i po nim
• w przypadku globulek, zaburza intymny nastój, gdyż wymaga 15-20 minut odczekania dla pełnego działania
• wymagane stosowanie przy każdym stosunku, również do każdych występujących kolejno po sobie, co podwyższa koszt antykoncepcji
• możliwe wystąpienie miejscowego uczulenia na składniki preparatów

Ze względu na niską skuteczność antykoncepcyjną, metody chemiczne są niezalecane kobietom, które wykluczają możliwość zajścia w ciążę. Częstość ciąż wśród stu kobiet stosujących tę metodę przez rok waha się w ilości 2-30. W tym przypadku zaleca się dodatkowe zabezpieczenie, w formie prezerwatywy, lub zmianę sposobu antykoncepcji. Odradza się stosowanie metod chemicznych osobom nie utrzymującym kontakty seksualne wyłącznie z jednym, zaufanym partnerem.

Przeczytaj o innych metodach antykoncepcji:
Pigułki antykoncepcyjne
Zastrzyk antykoncepcyjny
Wkładka wewnątrzmaciczna
Podwiązanie jajowodów
Plastry antykoncepcyjne
Pierścień dopochwowy
Prezerwatywa dla kobiet
Pigułka antykoncepcyjna dla kobiet karmiących piersią
Antykoncepcja po stosunku