Wszyscy dobrze znamy to uczucie, kiedy bardzo chcielibyśmy coś zrobić, ale powstrzymuje nas lęk. Rezygnujemy wtedy z potencjalnej przyjemności ze strachu przed jej konsekwencjami.
Tego rodzaju rozterki przeżywają osoby cierpiące na awiofobię, czyli lęk przed lataniem. Mimo, że marzą o dalekich podróżach i mogą sobie na nie pozwolić, na samą myśl o wejściu na pokład samolotu pocą im się ręce. Skąd bierze się lęk przed lataniem i jak sobie z nim radzić?
Podobnie jak w przypadku innych fobii, także awiofobia może mieć swoje źródło w we wczesnych doświadczeniach z dzieciństwa, których dana osoba może nie pamiętać lub nie być świadoma. Wydarzenie to niekoniecznie musiało dotyczyć lotu samolotem – mogło być związane z przebywaniem na wysokości, zabawą lub byciem w sytuacji pozbawienia kontroli. Często bowiem zdarza się, że nasza psychika i ciało pamiętają intensywne emocje, które przezywały, ale mogą łączyć je z innym kontekstem.
Lot samolotem jest sytuacją szczególną, ponieważ obejmuje zarówno przebywanie w zamkniętej przestrzeni, jak i przebywanie na wysokości – może zatem być źródłem lęku dla osób cierpiących na klaustrofobię i lęk wysokości, ale nie tylko. Osoby przeżywające silny lęk przed śmiercią także będą unikać latania – katastrofy lotnicze prawie zawsze kończą się śmiercią pasażerów. Innym ryzykiem, szczególnie w obecnych czasach, jest niebezpieczeństwo porwania samolotu lub zamachu terrorystycznego. W świetle powyższych zagrożeń można pomyśleć, że jest czego się bać… Jednak każda fobia różni się od strachu właśnie tym, że jest nieracjonalna. W przeciwnym wypadku każdy bałby się podróży powietrznych.
Co zatem mogą zrobić osoby cierpiące na awiofobię, aby nie odbierać sobie przyjemności podróżowania w odległe zakątki i komfortu lotu? Istnieją oczywiście swego rodzaju „domowe sposoby” walki z lękiem często stosowane przez chorych bądź ich rodziny. Najczęściej jest to alkohol, który redukuje napięcie, bądź leki nasenne, które pozwalają spokojnie przetrwać całą podróż. Są to jednak rozwiązania krótkoterminowe i nie zawsze skuteczne. Przykładowo, spożywanie alkoholu może spowodować nieracjonalne postrzeganie rzeczywistości i nasilić lęki. Jeśli już stawiamy na leczenie objawowe, lepszym rozwiązaniem będzie farmakoterapia. Benzodiazepiny, czyli leki z grupy przeciwdepresyjnych/uspokajających pozwolą w bezpieczny sposób zredukować stres i lęk związany z lataniem. Ich skutkiem ubocznym może być jednak uzależnienie organizmu.
Najlepszym działaniem jest zidentyfikowanie źródła problemu i „oswojenie” swojego lęku. Osoba chora może tego dokonać w toku psychoterapii indywidualnej. Stosowane obecnie podejścia w leczeniu fobii, jak na przykład terapia poznawczo-behawioralna, pozwalają zniwelować objawy już po kilku miesiącach. Jednak warto nie poprzestawać na tym etapie, ponieważ objawy fobii to tylko czubek góry lodowej. Jeśli chcemy na trwałe wyeliminować nieracjonalny lęk z naszego życia, powinniśmy zdecydować się na terapię długoterminową. Pozwoli nam ona odkryć źródło naszej fobii i ją zrozumieć. Często sama świadomość swoich emocji i tego skąd się biorą ma efekt leczący.
Jeśli potrzebujesz pomocy psychologicznej, wejdź na stronę gabinetu psychologicznego w Warszawie.