Rodzice kontra owsiki

Owsica to najczęstsza choroba pasożytnicza wieku dziecięcego. Zarażeniom ulegają głównie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Przebywając w dużych grupach rówieśniczych są szczególnie narażone na przeniesienie choroby na siebie.

Owsik (Enterobius vermicularis) to pasożyt zaliczany do nicieni. Człowiek stanowi dla niego jedynego żywiciela. Dzieci zarażają się poprzez połknięcie inwazyjnych jaj. Te znajdują się zwykle pod płytką paznokcia. Z jaj wylęgają się larwy, które dojrzewają w jelicie grubym, gdzie osiągają ok. 1 cm długości. Dorosłość owsiki osiągają w czasie 2-4 tygodni. Dojrzałe larwy płci żeńskiej wędrują w nocy w okolice odbytu, gdzie składają jaja w ilości nawet 15 tysięcy jednorazowo. Tam właśnie powstaje drażniący świąd, spowodowany lepką substancją pokrywającą jaja. Dziecko śpi w nocy niespokojnie, często drapie się i przenosi jaja z rąk z powrotem do układu pokarmowego lub na pościel. Możliwa jest również infekcja poprzez zakażone jedzenie -niemyte warzywa i owoce, lub kurz (możliwość zakażenia drogą oddechową).

Wśród charakterystycznych objawów owsicy występują cienie pod oczami, brak apetytu, nudności, bóle brzucha, bladość powłok skórnych oraz nadpobudliwość nerwowa dziecka –wybuchy płaczu, bezsenność, dekoncentracja i obgryzanie paznokci. W okolicy odbytu pojawiają się podrażnienie i przeczosy. Na skórze może pojawić się wysypka. U dziewczynek niewykluczone jest przeniesienie infekcji na okolice pochwy i powstanie upławów. Zdarza się, że dzieci z owsikami oddają mocz przez sen (moczenie nocne).

W celu potwierdzeniu zakażenia wykonuje się wymaz z odbytu dziecka, najczęściej rano i przed kąpielą. Materiał wymazowy bada się pod mikroskopem, poszukując jaj lub dorosłych form pasożyta. Badanie parazytologiczne próbki kału uważa się za mało przydatne. Podobnie jest w przypadku morfologii. Owsiki nie mają zdolności przechodzenia do tkanek i krwi, dlatego nie występuje eozynofilia charakterystyczna dla innych chorób pasożytniczych.

Leczenie owsicy polega na farmakoterapii oraz ogólnym przestrzeganiu higieny. Zaleca się aby profilaktycznie stosować leki u wszystkich członków rodziny. Warto zwrócić dzieciom uwagę na częste mycie rąk oraz zmianę bielizny, używanie wyłącznie osobistego ręcznika i pościeli, obcinanie paznokci na krótko. Ważne jest aby zadbać o bagatoresztkową dietę, w celu zapobiegania zaparciom. Kurację farmakologiczną powtarza się po okresie 10-14 dni. W rzadkich przypadkach zaleca się stałe powtarzanie leczenia co 3-4 miesiące. Dobrze jest poinformować o problemie wychowawcę przedszkolnego, aby zasugerował innym rodzicom obserwację dziecka pod kątem choroby.