Nadżerka szyjki macicy -groźniejsza niż myślisz

Schorzenie w obrębie szyjki macicy, potocznie zwane nadżerką, polega na mataplazji nabłonkowej. W warunkach prawidłowych szyjka macicy pokryta jest dwoma rodzajami nabłonka. Część pochwową szyjki macicy od wewnątrz (kanał szyjki) wyściela nabłonek gruczołowy. Strona zewnętrzna pokryta jest wielowarstwowym nabłonkiem płaskim. Granica obu nabłonków występuje przy ujściu zewnętrznym szyjki macicy, na tzw. tarczy. O metaplazji mówimy w sytuacji, gdy nabłonek gruczołowy występuje w miejscu, gdzie fizjologicznie powinien występować nabłonek wielowarstwowy płaski.

Nadżerka, zwana również erytroplakią, występuje często u kobiet w wieku 20-35 lat. Cierpi na nią około 25% kobiet. Do zdiagnozowania choroby przyczyniają się występowanie bólu w okolicy podbrzusza lub krzyżowej, plamienia międzymiesiączkowe, ból lub krwawienia podczas stosunku seksualnego oraz obfite upławy. Najczęściej jednak schorzenie rozpoznawane jest na etapie bezobjawowym, gdy ginekolog diagnozuje nadżerkę przy badaniu za pomocą wziernika. Zwykle, od razu pobierany jest wymaz cytologiczny, w celu wykluczenia ewentualnego procesu nowotworowego.

Nadżerka szyjki macicy prawdziwa i rzekoma

Wyróżnia się nadżerkę prawdziwą (właściwą), która polega na powstawaniu owrzodzeń na części pochwowej szyjki macicy. Są to mikrourazy, najczęściej spowodowane częstymi infekcjami. O nadżerce rzekomej mówimy w sytuacji metaplazji nabłonkowej, a o nadżerce wrodzonej, gdy zmiany występujące na szyjce są stałym efektem stosowanej antykoncepcji hormonalnej, porodów lub poronień.

Do przyczyn występowania nadżerki szyjki macicy zalicza się:

• Częste występowanie stanów zapalnych narządu rodnego, infekcji bakteryjnych, grzybiczych lub wirusowych. Stosowana antykoncepcja lub, w rzadkich przypadkach, tampony
• Urazy na szyjce macicy (wycinki pobierane do badań mikroskopowych, urazy, liczne porody lub poronienia)
• Zmiany hormonalne u starszych kobiet
• Posiadanie licznych partnerów seksualnych (co zwiększa ryzyko infekcji trudnych do leczenia np. chlamydioza lub rzęsistkowe zapalenie pochwy)
• Dziedziczenie schorzenia i jego częste występowanie u kobiet z jednej rodziny
• Niski status socjoekonomiczny, niedostateczna ilość wizyt u lekarza ginekologa

Nadżerka nie należy do grupy chorób przenoszonych droga płciową. Oznacza to, że współżyjąc z partnerem nie ma możliwości zarażenia go nadżerką. Nie stanowi także przeciwwskazania do starań o dziecko. Jest jednak schorzeniem, którego nie warto zaniedbywać. Stan metaplazji nabłonkowej może rozwinąć się w procesy dysplazji, czyli nowotworzenia. Gdy nadżerka będzie współwystępować z stanem zapalnym, upławy mogą być jeszcze bardziej obfite i o cuchnącym zapachu, a zakażenie powoduje swędzenie okolic intymnych.

Leczenie nadżerki szyjki macicy

Sposób leczenia nadżerki szyjki macicy zależny jest od wyniku badania cytologicznego, etiologii i wielkości rozprzestrzenienia schorzenia. Małe i niegroźne nadżerki, współwystępujące z stanem zapalnym lub zaburzeniami hormonalnymi, podlegają leczeniu farmakologicznemu oraz obserwacji. U kobiety nie rodzącej, jeśli zmiana jest niewielka, a wynik badania cytologicznego prawidłowy, nie przeprowadza się terapii. Zbyt inwazyjne leczenie mogłoby prowadzić do uszkodzeń szyjki macicy, które źle rokują podczas ciąży. Nadżerka w tym przypadku podlega wyłącznie regularnej kontroli.

U kobiet z rozległą nadżerką lub niepomyślnym wynikiem badania cytologicznego przeprowadza się jeden z czterech sposobów leczenia:

• Elektrokoagulacja –tzw. „wypalanie”. Na zmienione tkanki działa się przy pomocy prądu elektrycznego. Zwykle zabieg nie jest bolesny i nie wymaga znieczulenia. Może być nieprzyjemny ze względu na zapach palonej tkanki. Trwa kilka minut. Po zabiegu zaleca się unikanie współżycia przez kilka tygodni. Możliwe krwawienie.
• Krioterapia –zwane „wymrażaniem”. Metoda stosowana w przypadku nadżerek o dużych powierzchniach, gdzie na zmienione tkanki działa się sprężonym ciekłym azotem. Zwykle sposób bezbolesny, nie wymagający znieczulenia. Stosowany zaraz po miesiączce. Możliwe wystąpienie krwawienia. Po zabiegu zaleca się unikanie współżycia przez kilka tygodni.
• Fotokoagulacja –polega na odparowywaniu wody ze zmienionych komórek. Wykorzystuje promieniowanie ultraczerwone lasera. Zabieg przeprowadza się w połowie cyklu miesiączkowego, trwa krótko i jest bezbolesny. Może być wykonywany u kobiet ciężarnych.
• Metoda chemiczna –używany w przypadku niewielkich nadżerek. Zmienione chorobowo tkanki pokrywa się chemicznym środkiem. Niska skuteczność zabiegu. Należy go powtarzać.