Kobieta z cukrzycą u ginekologa

Stany zapalne narządów rozrodczych i dróg moczowych stanowią najczęstsza przyczynę zgłaszania się kobiet z cukrzycą do gabinetu ginekologa. Nie są to jedyne problemy natury intymnej. Choroba metaboliczna, jaką jest cukrzyca, przysposabia do szeregu zaburzeń, które leczy się ginekologicznie.

Cukrzyca to choroba charakteryzująca się nieprawidłowo dużym stężeniem glukozy we krwi, spowodowanym względnym lub bezwzględnym niedoborem insuliny. Szacuje się, że na cukrzycę choruje już 7% populacji w wieku 20-79 lat, na całym świecie. Aż 95% tych przypadków to cukrzyca typu 2. W Polsce na ten typ cukrzycy cierpi 1,5 mln osób, z czego 60% to kobiety. Do popularnych powikłań choroby zalicza się specyficzne zmiany neuronalne oraz zaburzenia naczyniowe. W krajach rozwiniętych cukrzycę zalicza się do pięciu najczęstszych przyczyn zgonów. Lecząc cukrzycę dąży się do uzyskania prawidłowych stężeń glukozy we krwi.

W początkowym stadium choroba często nie daje żadnych objawów. Zdarza się, że cukrzycę diagnozuje się dopiero gdy pojawiają się powikłania, np. stany zapalne pochwy i sromu, grzybica lub ropne zakażenia skóry. Wtedy to ginekolog, podejrzewając cukrzycę, kieruje kobietę na badania specjalistyczne i zaleca konsultację z diabetologiem.

Grzybica pochwy

Grzybica sama w sobie należy do najczęstszych przyczyn zgłaszania się kobiet do ginekologa. Według danych Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego zakażenia grzybicze stanowią do 30% wszystkich zakażeń narządu rodnego. Grzyby bytują w pochwie kobiet i przyjmują postać inwazyjną w sprzyjających warunkach, takich jak ciąża, obniżenie odporności czy przewlekła antybiotykoterapia. Wszystkiemu winny jest podwyższony poziom glukozy, gdyż przyspiesza namnażanie się drożdżaków. Co więcej, skóra diabetyków może być wysuszona i delikatniejsza, przez co penetracja drobnoustrojów jest ułatwiona. Do objawów infekcji grzybiczej zalicza się intensywny świąd i pieczenie w pochwie, białe i grudkowate upławy o nieprzyjemnym zapachu oraz bolesne oddawanie moczu. Kobiety z cukrzycą cierpią z powodu grzybicy sromu i pochwy zdecydowanie częściej niż kobiety bez cukrzycy. Problem nietrzymania moczu i wypadania ścian pochwy również jest częstszy, w stosunku do kobiet zdrowych.

Problemy z płodnością i nieregularne miesiączki

Kobiety z cukrzycą typu 1 zgłaszają się do ginekologów z opóźnionym pierwszym miesiączkowaniem, które (w porównaniu ze zdrowymi kobietami) występuje o około rok później. Cykle miesiączkowe mogą być w typie oligomenorrhea, czyli występujące rzadko, w dużym odstępie czasowym. Ponadto, problem komplikowany jest przez współwystępowanie zespołu policystycznych jajników PCOS. Aż 30% kobiet z cukrzycą typu 1 i 50% z cukrzycą typu 2 cierpi z powodu PCOS. Badania wskazują, że u 4 na 10 kobiet z zespołem policystycznych jajników rozwinie się cukrzyca ciążowa.

Miesiączki diabetyczek mogą być nieregularne, przez co skutkują problemami z poczęciem potomstwa. Kobieta z cukrzycą i planująca ciążę powinna być pod stałą opieką ginekologa i diabetologa. Wysokie stężenie glukozy we krwi kobiety ciężarnej skutkuje licznymi wadami wrodzonymi płodu (lub może prowadzić do porobień i martwych urodzeń. Z tego powodu istotne wydaje się planowanie ciąży. Jak pokazują ostatnie badania, kobiety z niewyrównaną glikemią szybciej przekwitają.

Antykoncepcja dla kobiet z cukrzycą

Planowanie ciąży ma duże znaczenie dla zdrowia i życia kobiet z cukrzycą, jak i ich potomstwa. Antykoncepcja redukuje ilość niepożądanych ciąż. Ułatwia również zaplanowanie poczęcia w momencie prawidłowej glikemii.

Cukrzyca nie  stanowi ograniczeń co do stosowania  każdej z metod antykoncepcji. Wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa metod zapobiegania ciąży pojawiają się dopiero przy antykoncepcji hormonalnej. Postęp medycyny doprowadził do stosowania minimalnych dawek hormonów w pigułkach antykoncepcyjnych. Nie istnieją dowody, aby obecne na rynku hormonalne metody regulacji poczęć wpływały na metabolizm węglowodanów. Ograniczenia co do stosowania dwuskładnikowej pigułki hormonalnej są takie same jak dla grupy zdrowych kobiet, tzn: niepalenie tytoniu, unormowane ciśnienie tętnicze krwi, nieobecne choroby naczyń krwionośnych oraz wiek do 35 lat. Wyrównane stężenie glukozy we krwi oraz prawidłowa masa ciała (wskaźnik masy ciała BMI <30) to dodatkowe warunki, jakie muszą spełniać kobiety z cukrzycą aby móc stosować tę formę antykoncepcji. Dodatkowo, u kobiet z tej grupy powinno się częściej oznaczać parametry lipidowe i badania enzymatyczne oraz pomiar masy ciała i ciśnienia tętniczego krwi.