Bakterie z grupy paciorkowców wywołują różnego rodzaju choroby zakaźne. Za zakażenia w obrębie skóry właściwej i tkanki podskórnej odpowiedzialny jest Streptococcus pyogenes. Zmiany wywoływane przez ten patogen mogą być bardzo głębokie i sięgać nawet powięzi i ścięgien. Bakterie do organizmu dostają się najczęściej poprzez uszkodzoną skórę.
Róża – przyczyny, objawy i czynniki ryzyka
Choroba róża jest schorzeniem obejmującym skórę i tkankę podskórną, które wywoływane jest przez bakterie z rodzaju paciorkowców – Streptococcus pyogenes. Drogą wniknięcia bakterii do organizmu człowieka są: otarcia naskórka, drobne skaleczenia, rany oraz owrzodzenia skórne. Istotą choroby jest ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej. Podstawowym objawem jest wyraźnie odgraniczony od zdrowych powłok skórnych rumień zapalny z towarzyszącym obrzękiem. Objawy pojawiają się najczęściej w okolicy kończyn oraz na twarzy – na policzkach lub nosie (wówczas u chorych występuje również obrzęk tkanki oczodołowej). Innymi symptomami róży są: gorączka, dreszcze, ogólnie złe samopoczucie, bolesność i obrzmienie chorobowo zmienionych tkanek oraz powiększenie węzłów chłonnych w okolicy obrzęku skóry. Wyróżnia się kilka typów choroby róży, którym towarzyszą charakterystyczne objawy:
- róża krwotoczna – krwawienia podskórne,
- róża pęcherzowa – pęcherze i oddzielanie się naskórka,
- róża wędrująca – rozprzestrzenianie się stanu zapalnego przez sieć naczyń limfatycznych,
- róża zgorzelinowa – martwica i zgorzel, czyli rozkład tkanek,
- róża nawrotowa – pojawienie się rumienia zapalnego w tym samym miejscu na ciele po wyleczeniu choroby,
- róża nowotworowa – odczyn zapalny prowadzący do objawów związanych z obecnością choroby nowotworowej.
Do czynników ryzyka zachorowania na różę zalicza się: cukrzycę, zakażenia grzybicze skóry, występowanie owrzodzeń skórnych, przebyty zabieg wczepienia by-passów oraz zabieg mastektomii (amputacja piersi wykonywana najczęściej przy raku piersi). Róża częściej występuje u osób z osłabioną odpornością, m.in. u osób w wieku podeszłym.
Leczenie róży
Leczenie róży polega na podawaniu osobie chorej antybiotyków. Jest to proces długotrwały – czas leczenia wynosi od jednego do trzech miesięcy. Głównym celem jest redukcja obrzęku skóry oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu się stanu zapalnego. Najczęściej wykorzystywanymi preparatami leczniczymi są: penicylina, amoksycyklina, sulfonamidy oraz tetracykliny. Miejscowo zaleca się stosować okłady i maści ichtiolowe. Przebycie choroby nie daje odporności na ponowne zakażenia, wręcz przeciwnie – zwiększa ryzyko nawrotowych zakażeń skóry i może wywoływać zaburzenia o charakterze ogólnoustrojowym. Powikłaniami róży mogą być: zapalenia naczyń limfatycznych i żylnych (np. zakrzepica), zaburzenia krążenia, ropne zapalenie tkanki skórnej (ropowica), zlepy rogówkowe oraz sepsa, nazywana również posocznicą. Innym skutkiem choroby róży są obrzęki naczyniowe, które mogą wywoływać tzw. słoniowaciznę – nasilony obrzęk kończyn pojawiający się w wyniku upośledzonego odpływu limfy.